DOGODILO SE NA DANAŠNJI DAN: Umro je svetski poznati književnik

Na današnji dan 1849. godine umro je Edgar Alan Po (Edgar Allan Poe), američki pisac, urednik, i književni kritičar.

Pored svoje poezije i kratkih priča, Po je naročito bio poznat zbog priča misterije i jeze. Smatran kao glavna ličnost romantizma u Americi, bio je njihov najraniji praktičar kratke priče. Osim što je smatran i za osnivača detektivskog žanra, priznat je i kao važan za tada još mladu naučnu fantastiku, koja je u to doba počela da se probija u književnosti. Bio je prvi poznati američki pisac koji je pokušao da živi od svoje struke, zbog čega je imao finansijski težak život i karijeru.

Rođen je u Bostonu 1809. godine, kao drugo dete glumačkog bračnog para. Njegov otac je napustio porodicu već 1810. godine, a majka je preminula naredne godine. Kao siroče, odveden je u Virdžiniju u grad Ričmond gde je primljen od strane Džona i Frensis Alan. Iako nikad zvanično nije usvojen, proveo je veliki deo detinjstva kao deo te porodice. Uskoro je počela da se pojavljuje napetost između Džona i Edgara zbog dugova, najviše nastalih kockanjem, kao i cene školovanja. Po jedan semestar pohađao je Univerzitet u Virdžiniji pre nego što se ispisao zbog nemogućnosti plaćanja. Svađao se s Džonom Alanom oko novčanih sredstava za svoje obrazovanje pre nego što se pod lažnim imenom regrutovao u vojsku 1827. godine. Tada mu je i počela, mada na početku skromna, izdavačka karijera anonimnom zbirkom pesama, "Tamerlan i druge pesme" (Tamerlane and Other Poems), koja je bila pripisana "Bostoncu". Smrću Fransis Alan 1829. godine, Po i Džon Alan su se opet privremeno zbližili. Kasnije kao neuspešni kadet na čuvenoj West Point vojnoj akademiji. Po se čvrsto odlučuje da bude pesnik i pisac i prekida kontakte sa Džonom.

Po se tad okrenuo ka prozi i narednih nekoliko godina radio na književnim časopisima po kojima je njegov stil književne kritike postao poznat. Posao ga je naterao da se često seli iz grada u grad, kao što su Baltimor, Filadelfija i Njujork. U Baltimoru se 1835. godine oženio Virdžinijom Klem, svojom trinaestogodišnjom rođakom! Svoju čuvenu pesmu "Gavran" (The Raven) je objavio 1845. godinev i odmah je postala uspešna. Dve godine nakon objavljivanja, žena mu umire od tuberkuloze. Četiri godine je planirao da osnuje sopstveni časopis The Penn (Kasnije nazvan The Stylus ), ali je umro pre nego što je bio realizovan. Po je umro kad je imao četrdeset godina, u Baltimoreu, 7. oktobra 1849. godine. Uzrok smrti je nepoznat.

Na današnji dan 1914. godine rođen je jugoslovenski književnik, novinar i akademik Mihailo Lalić.

Lalić je rođen u selu Trepča kod Andrijevice u seoskoj porodici od oca Todora i majke Stane, rođene Bajić. Rano je ostao bez roditelja. Majka je umrla tokom epidemije španske groznice 1918. godine, a otac je oboleo u zarobljeničkom logoru Neđmeđer u Austrougarskoj (današnjoj južnoj Slovačkoj) i umro od tuberkuloze 1921. godine. Brat Dušan iz očevog drugog braka umro je kao zarobljenik u Pjaćenci u Italiji. Maćeha Jaglika i stric Milutin pomogli su mu da se školuje.

Četvororazrednu osnovnu školu završio je u Trepči (1921-1925), a zatim gimnaziju u Beranama (1925-1933). U jesen 1933. upisao je Pravni fakultet u Univerziteta u Beogradu gde je ostao do Aprilskog rata 1941. godine. Politički se angažovao i postao član SKOJ-a 1935. godine, potom član Komunističke partije Jugoslavije 1936. U proleće 1938. godine kao sekretar ilegalne studentske narodne omladine uhapšen je u Beogradu i ostao u istražnom zatvoru (Glavnjača) i sudskom zatvoru (Ada Ciganlija) blizu 6 meseci, a jula i avgusta 1940. bio je u zatvoru u Andrijevici. Oba puta ga je Sud za zaštitu države pustio na slobodu zbog nedostatka dokaza. Pre rata je svoje prve radove, pesme i kraće pripovetke, objavljivao u novinama „Student“, „Politika“, „Pravda“ i „Zeta“.

Posle bombardovanja Beograda 1941. godine otišao je u Crnu Goru gde ga je zatekla okupacija zemlje. Učestvovao je u pripremama ustanka, kao i u samom ustanku. Tokom leta 1942. zarobili su ga četnici i odveli u zatvor u Kolašinu. Tamo je bio od 2. septembra 1942. do 15. maja 1943. godine, kada je došla nemačka vojska i odvela u zarobljeništvo i zatvorenike i četnike. Posle toga je bio u zarobljeništvu u Solunu u Grčkoj do kraja avgusta 1944. godine kada je pobegao iz logora i stupio u grčke partizane na Halkidikiju, gde postaje zamenik komesara srpskog partizanskog bataljona, gde ostaje do novembra 1944. kada je ova jedinica vraćena brodom u Jugoslaviju. [3]

Početkom decembra 1944. upućen je na Cetinje gde je radio u listu „Pobjeda“, a potom rukovodio ogrankom novinske agencije Tanjug u Crnoj Gori. Od 1946. je došao u Beograd gde je radio kao urednik u „Borbi“, sa prekidima do 1955. godine. Tokom 1952. i 1953. boravio je u Parizu. Od 1955. prešao je u „Nolit“ gde je bio urednik do penzionisanja 1965. godine.

Od 1965. do smrti živeo je kao profesionalni književnik, naizmenično u Beogradu i u Herceg Novom.

O još nekim značajnim ličnostima i događajima vezanim za 7. oktobar pogledajte u prilogu Happy televizije:

Happy TV
Foto: Poestories.com